Preek van 14 maart 2021

PREEK 4e zondag 40 dagentijd B – 14 maart 2021

2 Kronieken 36,14-16.19-23; Efeziërs 2,4-10; Johannesevangelie 3,14-21

Een schaar is eigenlijk een heel bijzonder voorwerp…. niet weg te denken uit ons leven. Nu we langzamerhand allemaal weer naar de kapper zijn geweest, zijn we ons daar ook heel erg bewust van… Onmisbaar…. en als je erover leest, blijkt de schaar in de vorm zoals wij die nu kennen in de Middeleeuwen te zijn ontstaan, maar de Egyptenaren hebben de schaar als werktuig met 2 scherpe bladen om te snijden en te knippen al 1500 jaar voor Christus uitgevonden.

Er is geen mens die er geen schaar in huis heeft….

En misschien, als u iets weet van de Europese talen, dan weet u ook dat zowel het Engels als het Frans het woord in ‘meervoud’ uitspreken: scissors, ciseaux.

Het is dus iets dat laat zien dat het niet alleen zelf bestaat uit twee delen – maar ook dat het iets in tweeën knipt of snijdt. Meervoud, meer kanten…twee…

Het is misschien wel een mooi beeld van wat we vandaag in de lezingen tegenkomen – wat we lezen staat ook op een snij- een knippunt:

Typisch veertigdagentijd… die tweedeling, die twee kanten van de medaille, die knip in het leven van mensen zoals we zelf in deze lockdown ook ervaren….

Inmiddels denken wij, in ons kleine kikkerlandje, ook al in ‘vóór corona’ en ‘na corona’, terwijl het eigenlijk maar gaat over 1 jaar, nog maar echt 1 jaar….

Terwijl mensen die de Tweede Wereldoorlog meemaakten bv, dit toen 5 jaar hadden, 5 volle jaren….

En als het gaat om de Babylonische ballingschap, om de slavernij en de gruwelijkheden waar het Tweede boek Kronieken, de eerste lezing, over schrijft, gaat het wel om bijna 70 jaar… een heel mensenleven…

Daar wordt echt ‘geknipt’ in de geschiedenis…

En natuurlijk, bij een barre tijd die je meemaakt en waarvan het einde in zicht is of als die net achter de rug is, denk je misschien: had ik het kunnen voorkómen? Had het ook anders gekund? Zoals we dat denken bij een ongeluk of bij zo’n rare steekpartij als afgelopen week in Groningen met twee politie-agenten…

Zo ook de vraag: had de pandemie voorkómen kunnen worden?

Sowieso: kun je ziekte voorkomen? Kun je een conflict voorkómen?

Het viel mij op, zeker de afgelopen week met vaak heftige smakeloze debatten voor de verkiezingen, hoe politiek leiders elkaar verweten wat er in het verleden misgegaan is…alsof alles, alles vermeden had kunnen worden… alsof zelfs de eerste lentestorm te vermijden was geweest….

Alsof iemand bewust de schaar heeft gepakt om iets stuk te knippen…

Je kunt je dat afvragen… je kunt je afvragen of het helpt om elkaar steeds het verleden te verwijten…Is het niet veel belangrijker dat mensen na een ballingschap opnieuw beginnen? Is dat niet de boodschap van Zondag Laetare? Wees niet kwaad om wat wás maar maak een knip in jezelf tussen toen en nu en verheug je om wat wél kan…om nieuwe kansen, om een nieuw begin…

Zo schrijft Paulus ook aan de Efeziërs: ”hoewel wij dood waren door de zonden…” hoewel alles misging, God doet ons opstaan, vanuit het geloof dat je het leven als genade, als gave, als gratis cadeau hebt gekregen….

Paulus knipt dus ons donkere verleden los van de hoop en de toekomst die ons gegeven worden…

Zo zijn we getuigen van het nachtelijk gesprek tussen Jezus en Nikodemus: ook zo’n schaar-gesprek met een donkere en een lichte kant: Nikodemus bezoekt Jezus in het geheim want zijn mede-Farizeeërs van het hooggerechtshof konden maar beter niet weten dat hij met Jezus sprak, want die zouden later Jezus ter dood veroordelen. Tegelijkertijd was deze Nikodemus eigenlijk een volgeling van Jezus, hij verzette zich tegen Jezus’ dood en was ook aanwezig bij Jezus’ begrafenis. Donker en licht, in één mens tezamen. En Jezus maakt deze mens duidelijk dat Zijn kruisdood niet te vermijden zou zijn omdat God juist door die donkere gebeurtenis, de wereld redt, de wereld laat zien dat Hij oneindig veel van mensen houdt. Donkerte en kwaad zijn er altijd…

Pijn en liefde lijken altijd een schaar-verhouding te hebben, je kunt ze niet losknippen van elkaar. Geen liefde zonder pijn – ieder die kinderen heeft, wéét dat. Ieder die liefheeft, wéét dat. Jezus probeert Nikodemus en óns ervan te overtuigen dat het doen van het goede met de beste bedoelingen, het zoeken naar licht, dat dit hélpt om het donker, het kwaad, het verdriet achter je te laten.

Geloof kan daarbij helpen: opkijken naar het kruis, die twee balken, omhoog naar de hemel, dwars naar de mensen/de naaste: dat kan helpen om in onzekere tijden toch te blijven geloven: om niet pessimistisch of ‘post-optimistisch’ te zijn zoals sommige theologen het noemen; Om niet een harde knip te maken tussen toen en nu, maar om te leven in het nu, met dat woord van toen in gedachten.

Op Gods woord, op Gods belofte kon Jezus zijn leven geven voor de wereld.

En uit die belofte kunnen wij hoop putten dat de kroniek van het leven niet stopt bij deze lock-down en alle onmogelijkheden en ongewilde dingen uit het verleden, maar dat er altijd licht gloort, licht dat leidt naar Pasen, naar het leven, naar God. Amen.