Preek van 1 mei 2022
PREEK 3e zondag van Pasen C – 30 april- 1 mei 2022
Handelingen 5,27b-32.40b-41; Openbaring 5,11-14; Johannes 21, 1-19
In dit lange evangelie dit weekend, gebeurt van alles… er is die belangrijke ontmoeting tussen zeven leerlingen van Jezus met hun verrezen Heer aan het meer van Galilea: maar misschien haakt u, haken wij, nog wel het allermeest op de laatste paar zinnen in het evangelie als het gaat over het ‘omgorden’ – als je jong bent, kun je zelf je gordel omdoen, houd je zelf je broek op – maar er kan een moment komen dat het je bij de handen afbreekt – het woord gordel in de Bijbelse symboliek is het ‘omgorden van de lendenen’ – staat symbool voor de bereidheid om op reis te gaan en ten strijde te trekken – om er wat van te maken. Dit harde woord van Jezus over de gordel kan helpen, wanneer de toekomst niet verloopt naar je planning. En tja, wie maakt dat niet mee?
Jezus doet een zware uitspraak: “Toen je jong was, deed je zelf je gordel om en ging je waarheen je wilde, maar wanneer je oud wordt, zal een ander je je gordel omdoen en je brengen waar je niet naartoe wilt” (Joh. 21, 18).
Voor Petrus en de andere apostelen is het leven geëindigd als martelaar, zoals ook nu nog steeds veel christenen overkomt. Maar in de breedte heeft deze stevige raadgeving alles te maken met: Wanneer het moeilijk wordt, kun je geneigd zijn om ‘t óp te geven en aan de kant te gaan zitten. Niettemin reikt Jezus Petrus de gordel aan- Petrus krijgt een stevige opdracht. Jezus neemt hiermee een risico. Want Jezus wist van die driemaal verloochening – daarom ook dat Jezus Petrus nu driemaal vraagt of hij wel echt voor Hèm wil gaan. Die eerste leerlingen waren natuurlijk gewone mensen, maar het waren wel vissers, mensen met uithoudingsvermogen. Vissers die niet opgeven, die het soms over een andere boeg moeten gooien, die soms opnieuw moeten beginnen, die zich begeven op woelige water van het meer, waar het stevig kan stormen.
Natuurlijk zal Jezus zich afgevraagd hebben of Petrus, wel zou standhouden – maar wij zijn natuurlijk niet zoveel anders of beter. De grote vraag is altijd:
Hoe strak zit die gordel? Hoe zwaar drukt je geloof, je christen-zijn op je?
Heb je er stevigheid aan? Knelt het? Of voelt het als een houvast voor je leven om je te bemoedigen als dingen heel anders lopen of niets meer kan.
De opdracht die Jezus aan Petrus en dus ook aan de andere apostelen geeft, sluit aan bij de opdracht toen Hij hen ooit opriep Hem te volgen. ‘Ik zal vissers van mensen van je maken’, zei Hij toen. Maar vandaag gaat de opdracht veel verder: het is de bedoeling dat de apostelen, en dus ook wij, Jezus’ boodschap niet alleen uitdragen maar ook voor mensen zorgen. ‘Weid mijn lammeren. Hoed mijn schapen’, zegt Jezus – met andere woorden: we zijn veel méér dan vissers: we worden ook gevraagd goede herders zijn die in alle omstandigheden zorgen. Liefde voor God en liefde voor mensen is de riem, de gordel, die we dragen – dat is nu belangrijk maar ook voor de kerk van de toekomst.
Nu leven we in 2022 – en de wereld staat bol van de conflicten – het grote felle oorlogsconflict in Oekraïne komt dagelijks in beeld – maar er is zoveel méér… Is het niet in praatprogramma’s op t.v. of in Den Haag dan komen de mondkapjesdeal of de vaccinatiebereidheid weer bovendrijven – De pandemie heeft veel relaties onder druk gezet, zowel binnen families en tussen vrienden als op het niveau van de samenleving en de wereldgemeenschap. En de klimaatcrisis begint echt te dringen nu, laat staan de steeds grotere contrasten tussen rijk en arm. Hoe houd je de rug recht?
Jezus zegt in feite: Denk aan waarmee je omgord bent: ‘Schrijf elkaar niet af, houdt elkaar vast’, ‘maar blijf ook kritisch’. Hoe belangrijk dat leiders bescheiden blijven en zich op hun beurt zich ook laten leiden. De leerlingen over wie we hoorden in de eerste lezing uit het boek Handelingen, waren in conflict met de autoriteiten van Jeruzalem – zij waren niet uit op een breuk, maar zij hielden vast aan de stem van hun geweten. De kunst is, terugkijkend op de christelijke beweging van de eerste tientallen jaren na Christus, om te leren dat er altijd al verschillende gemeenschappen ontstonden, die allemaal hun eigen accenten legden. De kunst is om te weten dat er altijd al buitenbeentjes waren, verschillen, spanningen. Maar als Jezus aan Petrus de opdracht geeft: ‘Zorg voor mijn kudde’ dan is dát de gordel is, de manier, de stevigheid, om met spanningen en conflicten om te gaan’. Echte eenheid is misschien een illusie, maar in eensgezindheid kunnen we allemaal onze gordels een tandje strakker trekken om rechtop te blijven en ons niet omver te laten trekken. Onze wereld én onze kerk heeft vissers nodig, moedige en krachtige werkers, en tegelijkertijd ook herders – mensen met ruggengraat maar ook met een luisterend oor – en wij, wij hebben dat allemaal ín ons. Gelukkig maar.
Amen.