Lees hier de preek en viering van 13 november 2022

OVERWEGING OOGSTDANKVIERING   2022

Beste boeren, burgers en buitenlui, beste medeparochianen,

Ze zijn niet aan te slepen: de kacheltjes, kussens, plaids en warme kruiken – en inmiddels hebben veel mensen iets om ‘bij te verwarmen’ voor als de dure winter komt. Wat kun je verwachten? Duidelijk is: als het gaat om de toekomst, zijn er optimisten en pessimisten. En ik las: Een optimist lacht om te vergeten, een pessimist vergeet te lachen… een belangrijke spreuk, want als ooit in de agrarische sector, maar eigenlijk in heel de samenleving en de wereld er iets gemeenschappelijks aan de hand is, dan is het wel dat we bijna niet meer kunnen lachen vanwege het gevoel in de kou te staan en te zien afbreken alles wat je opbouwde. En dan staat ook nog de winter voor de deur, ‘t wordt kouder en de energieprijzen zijn ongekend hoog. Wie zit er warmpjes bij in deze tijd? Tegelijkertijd: als je kijkt naar de prachtige groene weiden, zelfs nog in deze novembermaand, de omgeploegde akkers, de grote stallen met prachtig vee, de schuren met aardappelen en bieten, de bloembollen weer te koop bij de telers, dan is er alle reden om te glimlachen en te denken: wat kan ons eigenlijk gebeuren? We hebben ‘t goed voor elkaar – we moeten hard werken, het brood dat wij duur verdienen, zeker, maar we boeken ook resultaat – de melkprijs is aanmerkelijk beter geworden, de droogte hield een goede oogst niet tegen en zelfs de vogelgriep heeft ons tot nu toe niet echt de kop gekost. Natuurlijk hadden sommigen van ons het zwaar: er was ziekte, er waren zorgen om gezondheid – fysiek en mentaal- en niet iedereen heeft een opvolger. Ja, we zijn onrustig over de kou die vanuit Den Haag op de agrarische sector is gericht, en nee, we kijken niet goed terug op de verhitte protesten op snelwegen, in steden en rond woningen van ministers – achteraf heeft het maar beperkt effect gehad. Maar het jaar loopt ten einde en we kijken terug… kou en warmte, zijn we optimist of pessimist? Zien we bedreigingen, zien we kansen?

De woorden die we al lang kenden, krijgen opeens een andere betekenis en invulling: reductie, innovatie, verduurzaming…het slaat ons koud om het hart als we denken aan de maatregelen, het geld en de veranderingen die worden geëist. Tegelijkertijd is de eensgezindheid onder boeren hartverwarmend.

Wat we zien, is dat de wereldmarkt steeds verandert en als sector kunnen we hieraan bijdragen door mee te bewegen en te verduurzamen. Wereldwijd staan we bekend om onze innovatie, onze dynamiek en efficiëntie. Zo maken we samen de sector toekomstbestendig. Maar om mentaal de optimist met de lach te kunnen blijven en als pessimist het lachen niet te verleren, moet de kachel wel opgestookt en daar is anno 2022 wel iets voor nodig.

Optimisme vraagt vertrouwen. En als dat vertrouwen ontbreekt of aangetast wordt, dan verdwijnt ook de energie om dingen goed te doen. Nee, we hebben niet zomaar last van een energiedip en energiecrisis, er is méér aan de hand.

Zowel in de boerenwereld, als in de zorg, als in het onderwijs, als in onze kerken hebben we nood aan peptalk, aan opbeurende woorden die warmte en energie geven. Het evangelie vandaag helpt niet mee: Even terug naar toen: In het jaar 70, in de eerste Joodse oorlog (66-73), werd Jeruzalem verwoest en de tempel in brand gestoken. Mensen werden omgebracht of gingen op de vlucht. De evangelist Lucas richt zich tot de jonge christelijke gemeenschappen en probeert hen te bemoedigen. Met dreigende taal over ‘de dagen die zullen komen’ kondigt Jezus de verwoesting van de tempel aan en voorspelt allerlei rampen op zowel werelds en kosmisch als op persoonlijk vlak maar met de aankondiging dat er geen steen van de tempel zal blijven staan, wil Lucas ons overtuigen dat ‘verbondenheid-met-God’ niet ophoudt met het verdwijnen van de tempel. Natuurlijk is het erg – je beroofd voelen van je gebedshuis – maar Jezus sterkt hen door te laten zien dat dit dè kans is om je geloof in God, vast te houden, te koesteren. Wie volhardt in dat geloof, zal ‘leven’. Dat is precies ook de echte boodschap bij deze oogstdankviering. Naast dankbaarheid voor ‘t goede oogstjaar, hebben we behoefte aan warmte, aan energie en perspectief: daar ligt pijn, maar ‘t daagt ook uit om te volharden!  

Op de tv en de sociale media voelen we de rillingen over ons lijf als we de verwoestingen zien door natuurgeweld, van orkanen, tyfonen, aardbevingen tot hier in Groningen toe; maar ook door menselijk geweld zoals in de Oekraïne en ‘t Midden-Oosten: je ziet het, en je kunt erdoor afgestompt raken en overvoerd, je kunt wegkijken. ‘Blijf standvastig’, zegt Jezus. Loop niet weg, ga niet schuilen, blijf niet in de kou staan, ga niet met je rug naar die ontwikkelingen staan – doe niet de gordijnen dicht, denk niet ‘het zal mijn tijd wel duren’, raak niet van je stuk. ‘Blijf standvastig’. Gods warmte, Jezus’ blijde boodschap is: Zie de omstandigheden niet als een bedreiging, maar als een uitdaging. Als christenen worden wij steeds opnieuw getest of wij in onze moeilijke omstandigheden standvastig en trouw kunnen blijven om te voorkomen dat we in de kou komen en in de spiraal van pessimisme verstrikt raken. Als we ooit aan knoppen kunnen draaien om de kachel en onze bedrijven ‘warm’ te houden, dan is het nu. Gods zon gaat voor ons allemaal op, geeft warmte en vruchtbaarheid en wij- wij ademen energie in om staande te blijven – laten we, ondanks alles, lachen, optimistisch, laten we vieren en danken voor al ‘t goede. Amen. –