Lees hier de overweging van 4 juni 2023

Preek Heilige Drie-eenheid 2023

Exodus 34, 4b-6.8-9; 2 Korinthe 13, 11-13; Johannes 3, 16-18

Het is, denk ik, voor iedereen toch een raadsel: hoe leg je uit wie God is?

Hoe leg je uit dat we geloven in een God die we noemen VADER, ZOON EN HEILIGE GEEST?? Ontelbaar veel boeken zijn er over geschreven, maar je kunt ze bijna lezen als een puzzelboekje met veel vragen en moeilijke antwoorden.

Al 20 eeuwen zoeken theologen naar antwoorden op deze vragen.

Nu is er nog maar pas een nieuw boek uit – en k ga het zeker lezen deze zomer- van de Tsjechische katholieke priester Thomas Halik: hij schreef al meerdere boeken zoals ‘geduld met God’ en ‘niet zonder hoop’ – maar nu kwam er een nieuw boek uit: DE NAMIDDAG VAN HET CHRISTENDOM.

Het heeft als ondertitel: ‘Op weg naar een nieuw tijdperk’ – en dat klinkt wel heel anders als ‘op weg naar het einde van het christendom of op weg naar het einde van de kerk …

Natuurlijk maakt iedereen zich wel zorgen over hoe het verder zal gaan met onze kerkgebouwen – maar zeker en nog veel méér ook over het gelovig-zijn van onze kinderen en kleinkinderen, van de toekomstige generaties.

Wie is God voor hen?? Hoe leggen we uit aan jongere generaties waaróm we geloven in God en hoe we God zien…. Sowieso… als het gaat om geloof en kerk, dan komen we in een puzzel, in een woordzoeker, in een raadsel terecht van alleen maar vragen zonder echte antwoorden. Een puzzelboekje vol zouden we kunnen maken, maar dan niet met antwoorden achterin.

God, Vader, Zoon en Heilige Geest… een mysterie, een geheim.

Wie van ons zou niet graag – al was het maar een moment – God zien? Een glimp opvangen van God zelf zodat je voor eens en voor altijd weet wie Hij is wat Hij is en dat Hij er is.
Vanaf het begin van de wereld hebben mensen hebben geprobeerd zich een voorstelling te maken van wie God is. Wij kennen natuurlijk – de Vader God als schepper afgebeeld, als Vader ver in den hoge, we kennen het beeld van de lijdende christus, de zoon, we kennen het beeld van de duif, de Geest, de wind die waait. Maar ondanks al die beelden worden we niet veel wijzer over hoe God eruitziet. Soms zijn de afbeeldingen mooi, andere maken je bang, maar ondanks al die duizenden beelden door de geschiedenis van de mensheid heen weten we nog steeds niet wie God is of hoe Hij eruitziet. Is God alleen maar de oproepbare bij rampen, bij eindexamens, bij nood en dood?

Tomáš Halík zegt. ‘Laten we God niet zoeken in de stormen van rampen, in de overstromingen van ongeluk waardoor onze zekerheden beginnen te wankelen. Laten we liever naar zijn stem luisteren in de zachte adem van menselijk meeleven, in de uitingen van solidariteit. In het heilige en onvoorwaardelijke van de liefde, daar ontdekken we God,’ aldus Halík. En daarmee schetst hij ook de toekomst van de kerk. Hij stelt dat we niet leven in een tijdperk van verandering, maar in de verandering van een tijdperk. Hij ziet de toekomstige kerk als een kerk die een nieuwe toekomst inluidt.

Nee, op de meeste vragen in ons leven krijgen we geen antwoord. Het leven zelf is al een puzzelboek op zich – en steeds begin je aan een nieuwe bladzijde, een nieuw hoofdstuk, soms ook een nieuwe uitdaging of raadsel. Maar ergens klopt het wel… de antwoorden kloppen we.

Mozes had het er al moeilijk mee, ver vóór het christendom In de eerste lezing wordt verteld over een ontmoeting van Mozes met God. God geeft Mozes opnieuw de tien geboden. Mozes daarop vraagt God om met hem en het volk mee te trekken en hun zonden te vergeven. En God hernieuwt het verbond met zijn volk. Het verhaal laat zien dat God trouw is door alles heen.

Dat is één van de weinige antwoorden op de puzzelvraag: wie is God?

God is aanwezig, maar anders dan wij bedenken. Hij is de Vader van de mensen, als iemand die ons wil beschermen en behoeden. Hij is mens, in Jezus, die het lijden kent en ook de dood. Hij is Geest, als adem van het leven. Degene die ons aanvuurt en kracht geeft om te leven. Een kracht die steeds weer opnieuw ons helpt, hoe diep we ook in de put zitten. Die geest verbindt ons met God de Vader en met zijn Zoon en die Geest verbindt ons met elkaar. In de tweede lezing heeft Paulus het dan ook over de gemeenschap van de Heilige Geest.

Ik weet niet of u ervan houdt of veel van puzzelen houdt…

Elke dag staat op het dagblad van het noorden de puzzel: Zoek de verschillen. Als het gaat om het geheim dat God is, laten wij vooral de overeenkomsten zoeken tussen ons zo verschillend geloven in God en dat met elkaar delen – dan kunnen we als Kerk God bespreekbaar houden – Vader, Zoon en Heilige Geest. Amen.