Lees hier de overweging van 3 maart 2024!
OVERWEGING 3e zondag 40 dagentijd B 1-3-maart 2024
Exodus 20, 1-17; 1 Korinthe 1, 22-25; Johannes 2, 13-25
Het kwam in alle nieuwsberichten en talkshows even langs: het feit dat de verkeersboetes nóg duurder gaan worden dan ze nu al zijn. Je kunt een boete krijgen van 180 euro als je stil blijft staan als het verkeerslicht groen is. Voor onnodig links rijden of rechts inhalen is de boete zelfs 300 euro. Afslaan zonder richtingaanwijzer 120 euro en 10 km te hard rijden 84 euro en er zijn nog veel ergere….
Regels, regels, regels… vele agrariërs en mensen met bedrijven hebben al ons land verlaten vanwege de overvloed aan regels…
En tegelijkertijd weten we dat we niet zónder kunnen… dat overal waar mensen zijn, er ook pilonnen nodig zijn om tussendoor te rijden om niet te botsen en veilig op je bestemming aan te komen.
Vele honderden jaren terug klonken in de woestijn op de berg Sinaï de tien geboden/woorden van God. De eerste drie over onze omgang met God, de zeven geboden daarna gaan over het menselijk verkeer. In totaal tien woorden om de woestijn waarin wij leven te veranderen in vruchtbaar land. Juist in de woestijn is het contrast tussen leven en dood sterk, hier komt het erop aan! Je kunt enkel overleven, wanneer je binnen de kaders, de pilonnen van onze levensweg blijft, dat zijn immers de richtingwijzers die God ons meegeeft. Sla je ze in de (woestijn)wind en je leven valt als droog zand uit elkaar. Bijzonder aan deze tien regels, is dat ze eigenlijk vanzelfsprekend zijn; van eerbiedig omgaan met God en je naasten, tot niet jaloers zijn toe. Laat je die regels los, dan laat het leven jou los en kun je eigenlijk niet gelukkig zijn.
In psalm 19 staat over Gods woorden: De wet van de Heer is volmaakt en behoedt de ziel voor verdwalen. De vraag is: helpen regels wel? Er staat: ‘Gij zult niet stelen’, en toch worden er in Nederland meer dan honderdduizend fietsen per jaar gestolen. Misschien kunnen we zeggen: Waren ze er niet, het zou nóg bedroevender zijn. We hebben behoefte aan een ‘norm’, aan pilonnen langs ons levenspad, aan een standaard die richtinggevend is, ook al houdt niet iedereen zich eraan. Jezus wilde die wetten en regels niet veranderen, maar ze vervullen, ze inhoud en uitleg geven.
En Paulus zegt vandaag: Jezus wijze van ‘verkeren’ op deze aarde vertelt ons iets over Gods kracht en wijsheid; Jezus brengt met zijn Woorden bouwstenen aan om samen het huis te bouwen waarin God onder ons wil wonen.
Nee, of verkeersboetes bij alles helpen, daar kun je het over hebben, mijn moeder zei altijd: het kwaad straft zichzelf… Dat gebeurt vandaag in het evangelie in de tempel van Jeruzalem: Het evangelie van de tempelreiniging is bekend. Heftig even: doet denken aan al die uitingen van ongenoegen met explosies, ‘Extinction rebellion’, boze boeren met trekkers, vuurwerk op het voetbalveld, laat staan agressie in de sociale media. Heeft Jezus’ actie in de tempel zin? Waarom zo boos? Jezus laat hier zien, dat, als de mens denkt dat álles van hem of haar is, als de mens zich alles toe-eigent en God vergeet, dan straft het kwaad zichzelf. Gebedshuizen en tempels zijn eerst en voor al voor God bestemd en niet om er als in een stenen gebouw zelf rijk van te worden. Als je ervoor kiest om als gelovige door het leven te gaan, dan staat God altijd op de eerste plaats en dan zijn geboden niet als vérboden waar boete op wordt geheven, maar bedoeld als concrete pilonnen om ons te helpen op het juiste spoor te blijven. Natuurlijk kun je in een kerkgebouw ook tulpen of brood of kaarsen en kaarten verkopen voor het goede doel, maar op het moment dat alles wijkt voor winstbejag, of dat nu van multinationals is of van de eigen kerk, dan zijn we bezig de grenzen, pilonnen van Jezus’ doel in het leven, eigenhandig te verplaatsen in ons eigen voordeel. Alle woorden die Jezus als levenswet hanteerde, kunnen we samenvatten in dat dubbele gebod waarmee de tien geboden beginnen: Heb God lief en je naaste. Liefde is het kernwoord. Liefde betekent: niet hechten aan eigenbelang en bezit, niet jezelf boven God plaatsen, niets en niemand vereren buiten hem. De vastentijd is de uitgelezen tijd om verslavingen en hebzucht los te laten en te beseffen dat elke mens méér is dan een verplaatsbare pilon in onze wereldwijde economie. Ze zijn er volop in het verkeer: regels: pilonnen waartussen je kunt rijden…. Niet om ons te pesten, maar om ons veilig door het leven te leiden. En ze helpen en geven richting en rust. Dat hebben we nu net nodig. Amen.