Lees hier de overweging van 27 november 2022

PREEK EERSTE ADVENT A   26-27 november 2022

Jesaja 2, 1-5; Romeinen 113, 11-14; Mattheus 24, 37-44   Uithuizen, Jongerenviering Wehe den Hoorn

Het is me al zo vaak opgevallen: als ik wil weten hoe laat het is, kijk ik op mijn horloge of op de klok in de ruimte waar ik ben… maar 95% van de jongeren kijkt niet op zijn horloge maar op zijn telefoon… alsof er in beleving van de tijd toch iets veranderd is. Overigens: Deze wekkers zijn bijna niet meer te koop, zelfs niet op Black Friday… alles is digitaal. Maar is de ‘tijd’ ook veranderd? Vroeger zeiden we: ”tijd is het tikken van de klok”- maar er zijn nauwelijks meer klokken meer in huizen die nog tikken… je kunt van ‘tijd’ alleen maar zeggen dat het ‘t voorbijgaan is van dagen, maanden, jaren… En we zeggen van alles over de tijd: ‘time flies… de tijd vliegt’… en ‘waar is de tijd gebleven?’ en als je een jubileum viert of als iemand overlijdt bijvoorbeeld, spreken we over leef-tijd: maar wat is dat?

De advent haalt ons altijd uit de sleur van het tikken van de klok… we starten een nieuw kerkelijk jaar, dus opeens moeten als het ware de wijzers verzet, omdat we starten bij nul… of…eigenlijk bij één … één kaars.

Maar TIJD is een vreemd verschijnsel. Pas als je je horloge of telefoon vergeten bent, dan zie je pas hoe vaak je op de klok kijkt …

Ik weet niet of jullie dat ook hebben, maar soms zóú je de tijd wel eens wat vooruit willen zetten: wat maandjes, dan is de winter maar vast voorbij… maar ook om vooruit te kijken hoe de wereld er over een half jaar uitziet of over een jaar… dat hadden we ook al in coronatijd en nu zeker weer…

In Bijbelteksten komt het woord ‘tijd’ ook vaak terug… ‘de tijd komt dat’…  of ‘men kent dag noch uur’. Als we vandaag meermaals horen: “LET OP, wees waakzaam”, dan denken we stil: waar bemoeien ze zich mee… waarom zou ik?

Opletten doe je toch op school?! Maar toch is dat ‘opletten’ misschien wel het allerbelangrijkste wat we in ons leven kunnen doen: zien wat er gebeurt en ons  niet in slaap laten sussen – niet door de drukte van de dag, niet door een saaie voetbalwedstrijd, niet door het moe worden van geweld in Cherson in Oekraïne of door het aantal aanklachten tegen grensoverschrijdend gedrag… de kunst is: wakker blijven en opletten! De tijd tikt door en ook al leven we in een wereld die niet écht veel belangstelling heeft voor Jezus, soms integendeel, dan is het toch belangrijk om waakzaam te zijn op wat mensen echt nodig hebben, op waar wij zelf zó naar verlangen – nee, die ‘waakzaamheid’ gaat niet over alert zijn op ons bezit, zelfs niet op onze gezondheid, maar gaat over aandacht hebben voor woorden en daden van liefde, van vrede en gerechtigheid. Dat klinkt groots en politiek misschien, maar het is zo ongelooflijk belangrijk in een wereld waarin veel onrecht gebeurt waar we – misschien onbewust – soms zelf slachtoffer van zijn. Oorlog, onrecht is verloren tijd.

De levenswaarden van Jezus kunnen ons, als we opletten, de weg wijzen: hoe ga je met je tijd van leven om? Waar zet je je voor in? Waar loop je warm voor? Waar krijg je energie van?  En als het tegenzit, waar kies je voor?  Wat is je houvast? Van ‘t evangelie vandaag worden we niet echt vrolijk, maar het is niet zómaar bedoeld om ons bang te maken – het maakt ons bewust dat niets vanzelfsprekend is – het kan goed met je gaan en ook niet… tijden kunnen veranderen – Jezus noemt dat: “als de Mensenzoon komt” – wat doen we dan? Hoe staan we dan op de akker van ons eigen leven? Is het een akker alleen voor onszelf? Blijven wij in de draaimolen van ons eigen leven of kijken we ook om ons heen? Is God dan voor ons een houvast, een werkelijkheid? Als dingen zómaar veranderen in ons leven, zijn we dan wakker? 

Zoals ooit in dat Ark-van-Noach-verhaal is er vaak een splitsing tussen goed en kwaad, tussen wie wakker is en in slaap, wie maar doorstoomt of stil is.  

“Wakker zijn” betekent niet alleen ‘opstaan en iets doen’ maar is vooral: in de tijd dat we leven om ons heen kijken, open staan voor de medemens.

Als we 4 weken lang ons voorbereiden op Kerstmis, doen we dat niet alleen met ontelbare lichtjes om het donker wat weg te duwen, maar vooral ook om elkáár te zien. En als je goed kijkt, zie je die Mensenzoon, over wie Jezus spreekt, soms als vluchteling, soms als bedelaar die niets heeft, soms als zieke, oude, eenzame mens die snakt naar contact en voor wie de dagen eindeloos duren. Soms zien we hem in de gevangene die muurvast zit in zijn verleden. ‘Wakker zijn’ betekent niet uren tellen, maar de ogen open voor mensen in nood – en echt waar:

Onze tijd kent veel mensen met zorgen, met wanhoop, mensen afhankelijk van de voedselbank of van een hulpverlener. Wat zonde van hun tijd van leven.

Dit jaar 2022 gaat de geschiedenis in als een jaar van een wrede oorlog in Oekraïne, die wereldwijd leidt tot armoede, honger, mensen op de vlucht. Uren, dagen, 9 maanden duurt hij al – veel te lang – maar het gaat niet om de lengte van die oorlog maar om wie wij zijn daarin. Advent vraagt om alertheid: ‘denken aan’ en ‘uitzien naar’- en wat zou het al super zijn als we met Jesaja en met Paulus kritisch durven kijken naar onze levensweg en elkaar bijlichten in het donker, op zoek naar vrede en recht voor alle mensen. De tijd tikt voorbij – het is zomaar Kerstmis straks: laten we dus opletten, het gaat al snel genoeg. Amen.