Lees hier de overweging van 26 juni 2022
Preek 13e zondag door het jaar C – 25-26 juni 2022
1 koningen 19, 16b.19-21; Galaten 5, 1.13-18; Lucas 9, 51-62
U kent vast nog wel die reclame van ooit toen iemand vroeg: “heb je die soep zelf gekookt?” Het antwoord was toen: ’een beetje van maggi, en een beetje van mezelf’ – Sowieso, als iemand je vraagt: heb je dit zelf bedacht of gemaakt en dat is niet helemaal zo, dan is dit vaak ons antwoord: ’een beetje van maggi, en een beetje van mezelf’.
Het is misschien één van de lastigste dingen van onze tijd: kiezen en tegelijk onze plicht doen. Er is in onze samenleving zóveel te kiezen: zowel aan vakanties “ga je nog weg? Zo ja, waarheen en hoe?”) als voor studies voor jonge mensen, als aan werk – er is zoveel werk te krijgen dat je bijna niet weet wat je zou willen – een scala aan mogelijkheden. We zijn dus ontzettend vrij in onze keuzes. En vrijheid klinkt positief… maar… het is gek: als er zóveel kán en mág, zijn we geneigd van alles ‘een beetje’ te doen – en dat is precies waar de schriftlezingen dit weekend van zeggen: eigenlijk kan dit niet! Paulus is wel heel radicaal: die zegt fel en hard: misbruik je vrijheid niet als voorwendsel voor zelfzucht… Er is één gebod dat altijd geldt: bemin je naaste als jezelf – met andere woorden: zoals je zelf wilt dat mensen van jou houden, houd ook zo van een ander. En om aan dat levensgebod, waar iedereen gelukkiger van zou worden, invulling te geven, daarvoor is wel een radicale houding gevraagd: geen halfjes, geen beetjes, maar vastberaden kiezen en volhouden. Dat is al een dingetje op zich. Een beetje van maggi, een beetje van mezelf…
In deze tijd van keuzestress gaan we steeds méér voor de beetjes maggi… een beetje smaak van onszelf, een beetje van een ander…
Dat is, zo blijkt, eigenlijk erg ‘on-evangelisch’…
We horen het dagelijks: we willen graag in deeltijd werken, we willen wel vrijwilligerswerk doen, we willen wel keuzes maken maar onder eigen condities – zoiets als: ik wil wel zorgen voor iemand, maar ’s zomers niet – of: ik wil me daarvoor inzetten, maar ik wil niet gebeld worden,’t moet me geen geld kosten – en daar wordt het niet gemakkelijker van. Bij alles een beetje maggi erbij.
Christen-zijn verdraagt in feite geen ‘beetjes’ maar vraagt ‘radicale keuzes’ – en nee, daar zijn we niet meer zo goed in, alleen al door de vele mogelijkheden en verleidelijkheden die het leven tegenwoordig biedt.
Als we de Bijbelteksten daar tegenaan leggen dit uurtje, lezen we dat Elisa gevraagd wordt voor iets, maar eerst afscheid wil nemen van zijn ouders vóór hij Elia volgt: Dan zegt de Heer: graag of niet, dan maar niet. En wie Jezus wil volgen, kan dat ook alleen onmiddellijk en onvoorwaardelijk doen, dan maar niet afscheid nemen van huisgenoten, en zelfs je vader niet gaan begraven, want wie ‘omziet naar wat achter hem ligt, is ongeschikt voor het Rijk Gods’ staat er.
Natuurlijk staat er niet: ga maar niet naar de begrafenis van je vader, maar er staat: neem of laat, kies of deel… ga voor het goede, helemaal, 100%!
Je kunt niet alles tegelijk- je kunt je vader niet een beetje begraven; Je kunt Jezus niet ‘een beetje’ volgen. Dat lijkt keihard en mensonvriendelijk, maar het sluit wel aan bij de werkelijkheid van ons leven. Want ook wij hebben heel dikwijls te maken met ‘nemen of laten’, en ‘kiezen of delen’. Wij kunnen in onze relaties ook niet tegen onze partners zeggen: ‘Ik zal een beetje van je houden, de rest doen we er wel maggi bij voor de smaak.’ Als werknemer kan je tegen je werkgever niet zeggen: ‘Ik zal een beetje voor je werken, en voor de rest voor de concurrentie.’ En ben je student, dan kan je niet zeggen: ‘Ik zal een beetje studeren, maar vooral genieten.’ Je kunt in onze tijd niet ‘een beetje boer’ zijn of ‘een beetje ondernemer’ of ‘een beetje leerkracht’ – een vrouw kan niet een beetje zwanger zijn, je kunt niet een beetje geboren worden en een beetje dood zijn is ook onmogelijk.
En zo kun je evenmin Jezus maar ‘een beetje volgen’. Vandaar Jezus’ strenge reactie tegen Jacobus en Johannes die Hem vragen geweld te gebruiken tegenover dat Samaritaanse dorp waar Hij niet welkom was omdat Samaritanen en Joden elkaar toen niet verdroegen. Ook hier geldt: geen maggi…
Hoe actueel is dat? Samenleven met mensen van een andere cultuur en met andere opvattingen is een opgave, zeker. Maar – zegt Jezus – er is maar één weg: je blijven verzetten tegen onrecht, schelden, pesten, onverdraagzaamheid, racisme, misbruik. Er komen nog altijd meer en meer mensen van elders naar ons toe: soms honderd en meer verschillende nationaliteiten in één stad. Het probleem van de vluchtelingen lost zich alleen op als we streven naar vrede, gerechtigheid en leven met anderen ongeacht hun huidskleur, godsdienst of afkomst. Jezus’ boodschap van liefde en vrede is voor iedereen, zelfs voor wie je vrienden niet zijn, daar past geen wraak bij. Doe wat je doet met je hele hart en je volle overtuiging. Verzin geen halfjes en beetjes.
Maggi is een smaakmaker, maar neemt de basis van eten niet van je over.
Met God leven, betekent ook echt ‘met God leven’ en je kunt niet een klein beetje met God leven. God houdt – met al wat Hij is, van ons. Niet een beetje. Amen.