Lees hier de overweging van 18 februari 2024!

OVERWEGING 1E ZONDAG 40 DAGENTIJD B – 17-18 FEBRUARI 2024

Genesis 9, 8-15, 1 Petrus 3, 18-22, Marcus 1, 12-15

Het is aan de orde van de dag: het woord ‘klimaatverandering’ – met de nadruk op ‘verandering’ – het komt minstens vijf keer per week langs: Is het niet door de hoge temperaturen dan is het wel door de vele regen… En ja, we dénken dat het klimaat alleen nú en de laatste tijd is veranderd, maar de zorg om het weer en de wereld is er wel altijd geweest. Misschien is de slogan van de Vastenaktie 2024 wel dé zin, dé vlag die de lading dekt: leven in een veranderende wereld, en in die veranderende wereld verandert ook het weer, het klimaat, de bodem, de gewassen, alles en alles.

De mens ook?? Absoluut!

Vandaag is het de eerste zondag van de veertigdagentijd. Een tijd waarin we, méér dan anders, naar God, naar onze naasten en naar onszelf kijken. En hoe meer we dat doen, hoe meer we ontdekken dat God heel goed voor ons zorgt, dat Hij ons sterkt in moeilijke tijden, en dat Hij ons helpt mensen te zijn die kunnen meebouwen aan de aarde, om haar een plek te laten zijn van liefde, van vrede en vreugde.

Deze week werd ook dé methode aangereikt om naar God, de naaste en onszelf extra om te zien: we hoorden dat op Aswoensdag: Bidden als houding naar God toe, vasten als houding naar onszelf toe en aalmoezen geven in de vorm van aandacht voor de naaste in nood, dichtbij en ver weg.

De wereld verandert, maar wij kunnen ook veranderen, van een leven van altijd maar méér hier op het westelijk halfrond naar een wereld met eerst en vooral aandacht voor de medemens. Het is immers ónze wereld geworden, we hebben hem veroverd, afstanden bestaan niet meer, we kennen de plekjes. Maar omdat er zoveel plekken zijn waar het leven zorgelijk is, waar vrede en vreugde ver te zoeken zijn, is in de 40 dagentijd altijd de focus weer op een ander land: Dit jaar vraagt Vastenaktie Nederland aandacht voor het land Zimbabwe – een land dat aan Zuid-Afrika grenst en ontzettend afhankelijk is van gewassenteelt met regenwater. Dat land, dat tot 1980 een Britse kolonie was en we kenden als Rhodesië, heeft een ingewikkelde geschiedenis van een scheiding tussen inheemse bewoners en blanke kolonisten. De grond had belangrijke delfstoffen en dat leidde tot burgeroorlogen, tot een strijd tussen blank en zwart, tot slecht bestuur en uiteindelijk na 2000 tot grote armoede. Tót 2000 was Zimbabwe een belangrijke graanschuur en voedselexporteur van Afrika, tot president Mugabe een landhervormingsprogramma leidde dat mislukte en de hele agrarische sector instortte. Er ontstond hongersnood, 85% werkeloosheid, de blanke boeren werden verjaagd en alle westerse hulp werd geweigerd. Vanaf 2017 was er een militair regime en in 2023 een nieuwe president. Het land, dat 11 miljoen inwoners telt en is 9x zo groot als Nederland is, is erg droog, het land heeft veel behoefte aan water, waterpunten voor gewassen, dieren en mensen. Verandering, daar is zóveel behoefte aan! En veranderen kunnen mensen, veranderen kunnen mensen de wereld…En als u het dagelijks nieuws volgt, dan hebben we niet alleen behoefte aan een nieuwe regering in Nederland, aan een nieuw Rusland na Navalny, maar eigenlijk ook aan een nieuw denken en een nieuwe leefstijl voor de mens in het algemeen. Het leefklimaat wereldwijd is voor veel mensen niet zoals we zouden

willen –er wordt zoveel grensoverschrijdend en gewelddadig gehandeld: het vraagt om verandering, bekering, om een nieuw leefklimaat, om een Blijde Boodschap in plaats van om oorlogsberichten en meldingen van oneindig veel leed.

In de eerste lezing vandaag zien we Noach voor ons, op het moment als hij zich heeft toegekeerd naar God en God naar hem: we horen: het verbond is gesloten, de regenboog aan de hemel, en de belofte van NOOIT MEER EEN VLOED die de aarde zal verwoesten… En we zien het land Zimbabwe voor ons, dat verwoest wordt door droogte door wanbeheer van mensen. Hoe zo ‘nooit meer’??

De geschiedenis en de werkelijkheid vandaag toont ons dat die belofte op de een of andere manier niet meer geldt, want er zijn voortdurend vloeden die de aarde overspoelen, soms ook na veel te lange periodes van droogte.

Maar net als bij de zondvloed, beseffen wij, mensen, nauwelijks dat wij zelf die vloed zijn. De vloed van ons ‘streven naar altijd meer’, gaat ten koste van de aarde, van het milieu, van de vrede en de vreugde van mensen. Het weer en het klimaat raken zo verstoord dat winters en zomers onberekenbaar worden, en miljarden mensen op deze aardbol kennen geen comfort kennen, kunnen alleen maar hopen op voldoende zon en regen om hun gewassen te kunnen oogsten en ervan te eten. De wereld verandert, het weer verandert en wordt tijd voor omkeer. De afstand tussen de regenboog en de mens op aarde is groot geworden, en dat teken van het verbond tussen God en de mens, dat symbool van vrede, van zorg en respect, is ver weg.

Om te kijken naar hoe Jezus door het leven gaat, komen we in het evangelie terecht in de woestijn, waar de mens op zichzelf is aangewezen, en waar hij kijkt of hij sterk genoeg is om te weerstaan aan de bekoringen van de wereld, aan het kwaad. Jezus zegt daarbij: Bekeer je, probeer eens anders te leven, anders te kijken, draai aan je eigen wereld, probeer anders te geloven en neem de Blijde Boodschap als leidraad’.

Het is zo vanzelfsprekend dat, als er iets fout loopt in ons leven, of dat nu een ruzie is, een ongeluk, een mislukt project of zelfs een natuurramp, dat we eerst zeggen dat het de fout is van de ander, zonder na te denken over wat we zelf beter kunnen doen. In deze 40 dagentijd kijken we anders naar de wereld: We kunnen een nieuwe weg zoeken. We kunnen de weg die Jezus gaat, onderzoeken als nieuwe weg van liefde, van vrede, van vreugde. De aarde kan veranderen, ons leven kan veranderen. Wij kunnen veranderen, omkeren, en eigenlijk kunnen we daar (laten we zeggen) over een uur al mee beginnen. Ik wens u een mooie 40 dagentijd toe. Amen.