Lees hier de overweging van 11 februari 2024!
OVERWEGING 6e zondag door het jaar B – 11 februari 2024
Leviticus 13, 1-2,45-46; 1 Korinthe 10,31-11,1; Marcus 1, 40-45
Het is de tijd van het jaar, zegt iedereen – de tijd van griep, verkoudheid, van virusjes, van ‘even wat halen’ om op te knappen: de huisartsen en doktersposten zijn er maar druk mee. Alsof we elke winter even onder de wol, in de warmte moeten, om uiteindelijk de kou en het gure natte weer goed te overleven. Paracetamol en vitamines zijn niet aan te slepen… zo vertelde men bij de plaatselijke drogist. Wij koppelen ziekte heel vaak aan het weer, aan oorzaken buiten ons, maar vandaag horen we hoe een huidziekte gedragen werd en behandeld werd, en toen vooral NIET behandeld werd, geen pilletje of zalfje ertegen, want het was een straf, een ingrijpen van God en je werd apart gezet…. We lazen het. Het kon besmettelijk zijn en je was voor korte of lange tijd buitengesloten. Maar Jezus wil in het evangelie vandaag vóór alles duidelijk maken dat het niet de wil van God is dat iemand ziek wordt, maar dat God altijd maar één wens heeft: dat de mens geneest en lééft. Juist wie uitgesloten worden, hebben een helpende hand nodig om genezing te ontvangen, om het met een mooie slogan te zeggen: “onverschilligheid doodt, liefde geneest”.
Nee, al zou je het denken, de lezingen vandaag gaan niet over ziekte en enge kwalen, maar over eenzaamheid, over discriminatie, over uitsluiting.
Paus Franciscus schrijft in zijn boodschap van 10 januari dit jaar 2024: “Laten we deze fundamentele waarheid van ons leven overdenken: we zijn in deze wereld gekomen omdat iemand ons verwelkomde; we zijn geschapen om lief te hebben; en we zijn geroepen tot gemeenschap, broeder- en zusterschap. Juist dát biedt ons bijzondere steun in tijden van ziekte en kwetsbaarheid. Het is de eerste therapie die we kunnen toepassen om de kwalen van de maatschappij waarin we leven, te genezen”.
Genezen… onze badkamer- en medicijnkastjes staan er vol pilletjes en vitaminen – maar het is duidelijk dat het hier over een ander soort ‘genezen’ gaat… Geen neusspray of hoestdrankje of hydraterende crème helpen om te genezen waar de wereld op dit moment aan lijdt… we lijden aan een gebrek aan geduld, gebrek aan empathisch vermogen, gebrek aan oprecht medeleven en medelijden – en misschien zeggen we het hier wel op de verkeerde plek omdat de Kerk vandaag wel degelijk veel doet aan diaconie, aan ‘omzien naar elkaar’ en aan caritas, maar het is een kunst om de warme, genezende blik van Jezus tot de ónze te maken. Daar zijn geen pilletjes voor. Er zijn zoveel mensen die lijden en alleen zijn, die in de marges van de samenleving terechtgekomen zijn en opzij zijn geschoven. Zonder veel pillen en poeders maar met een meelevende blik en een uitgestoken hand kunnen we hun wonden van eenzaamheid en isolement helen. Op deze manier dragen we bij aan het bestrijden van de cultuur van individualisme, van onverschilligheid en afwijzing, en bevorderen we de groei van een cultuur van tederheid en mededogen.”
De eerste lezing is uitdrukkelijk gekozen om iets uit te leggen over een aspect uit de Evangelielezing van vandaag. In dit boek Leviticus gaat het over vormen van rituele onreinheid, wat betekent dat je in die situatie niet in de tempel – of synagoge – mocht komen en je uitgesloten was van zowel religieuze activiteiten als van de gewone mensengemeenschap: enerzijds was dit quarantaine (die we kennen van corona), maar ook een vorm van isolatie. Daar waren strenge regels voor in de Joodse Thora. Als dus in het evangelie iemand bij Jezus komt met melaatsheid, huidziekte, huidvraat, lepra, wat tot in de 20e eeuw veel voorkwam, dan houdt deze man zich dus niet aan de regels zoals in die de Thora staan, hij treedt wel naar voren – maar Jezus wordt innerlijk bewogen, krijgt oprecht medelijden en maakt contact. Hij vermijdt het niet, maar zoekt juist het contact! Hij steekt zijn hand uit, raakt hem aan en zegt: ‘Ik wil, word rein.’ Meteen verdwijnen de ziekteverschijnselen en wordt hij gereinigd. Genezen dus. Geen pilletje, zalfje, doktersrecept, maar aanraken. Ook hier geldt heel nadrukkelijk: “onverschilligheid doodt, liefde geneest”. Natuurlijk vraagt Jezus de man om te zwijgen, ander kreeg hij weer commentaar en kritiek op wat hij doet en heeft gedaan – en natuurlijk moest de vaststelling van reinheid volgens de wet door een priester gedaan worden! Niets mis mee.
GENEZEN… dat is wat wij, mensen, willen, niet alleen in ziekenhuizen, revalidatiecentra –maar ook thuis in onze gewone rijtjeshuizen of appartementen waar we soms nauwelijks meer contact hebben met buren.
Het is vandaag 11 februari, de datum waarop in 1858 Maria aan Bernadette Soubirous (1844-1879) in Lourdes verscheen. Sinds 1992 is op deze datum ook de jaarlijkse Werelddag van de zieken. In Lourdes in Frankrijk, komen op de plek va Bernadette en Maria elk jaar miljoenen mensen samen, van jong tot oud – niet eens om te genezen van een kwaal, maar vooral om te genezen van eenzaamheid, van moedeloosheid, van het gevoel niet gezien en niet geholpen te worden en om contact te hebben met medemensen, lotgenoten.
Hopelijk ‘geneest’ door deze dag de wereld wat zoveel solistische acties van wereldleiders en genezen we toch enigszinsvan onverschilligheid en van gebrek aan contact. Laat het zo zijn. Amen.