Van Reductie naar toekomst

Onderstaand geeft in grote lijnen weer wat in het gebied op het kaartje is gebeurd aan parochievorming van 1594 (de Reductie) tot nu.

1. Clandestien samenkomen

1594 – Na de Reductie mogen katholieken van prins Maurits en de Staten Generaal niet meer samenkomen; dit gebeurt vele jaren in het geheim.

1607 – vanuit Uithuizen (familie Clant van Menkema) dienen Jezuïeten uit Vlaanderen in het geheim mensen in het Hogeland de sacramenten toe.

1641 – Vanuit Bedum zorgen rondtrekkende priesters in het geheim voor de katholieken met de H. Walfridus als patroonheilige. Ze komen onder andere in de borgen Alma en Folkerda; enkele rijke boeren geven hun geloof niet op.

2. Van missieposten naar parochies

1676 – missiestatie Uithuizen ontstaat door de Van Heerma’s die wonen op borg Holwinde. De statie krijgt een eigen gemeenschapshuis aan de Achterweg (de huidige Schoolstraat)

1676 – statie Den Hoorn ontstaat bij de familie Van Deest die woont op de Saaksumerborg bij Baflo; statie Bedum ontstaat in de borg Oud en Nieuw Folkerda.

1680 – eerste doopboek Bedum.

1727 – stichting parochie Den Hoorn; doopboek

1733 – bouw katholiek kerkje in Wehe-den Hoorn

± 1740 – in het huis van Pater van der Schilden, vermoedelijk de plek van de huidige pastorie, ontstaat in Bedum een schuilkerk

3. Naar bescheiden gebouwen

1751 – katholieken in Appingedam mogen een eigen huis kopen in de Dijkstraat

1754 – Een schuurkerk wordt met steun van borgheren Anna van Ewsum en Balthasar van Asbeck gebouwd in de buurt van Saaxumborg bij Baflo en de Lulemaborg in Warfhuizen.

1777 – inwijding van de nieuwe kerk van Appingedam aan de Dijkstraat-Oost.

1777 – katholieken van Uithuizen mogen hun gebouw van 1676 vernieuwen.

1803 – Met steun van Baron van Asbeck wordt in Wehe-den Hoorn de Waterstaatskerk ingezegend aan de Mernaweg tegenover de Hoornstertil.

1816 – L. Cateau bezoekt koning Willem I om toestemming en subsidie te vragen voor het stichten van een katholieke kerk in Delfzijl

1818 – inzegening van het kerkje van Delfzijl

1838 – Inwijding van de nieuwe kerk van Appingedam, ontworpen door J.G. Kuiper uit Leermens.

1842 – wijding van de kerk van parochie Kloosterburen met H. Willibrord als patroonheilige.

4. Monumentale explosie

1848 – herziening van de Grondwet; godsdienstvrijheid.

1853 – paus Pius IX herstelt de Nederlandse kerkprovincie. Er is een enorme opbloei. Overal worden kerken gebouwd, ook in het Hogeland.

1855 – de missiestatie van Uithuizen wordt parochie

1855 – statie Bedum wordt ‘Maria ten Hemel Opneming Parochie’, ontworpen door Alfred Tepe, in gebruik genomen

1861 – inwijding van de klassiek-gotische kruisbasiliek van Uithuizen, ontworpen door Johan Franciscus Scheepers

1869 – inwijding van de door Pierre Cuypers (Amsterdam) ontworpen kerk van Kloosterburen.

1887 – de in 1861 door pastoor Hendriks ontworpen kerk van Appingedam moet vanwege verzakking worden afgebroken; een voormalige bierbrouwerij wordt noodkerk.

1901 – inwijding van de nieuwe kerk van Appingedam, ontworpen door A.J. van Schaik (Utrecht)

1925 – Inwijding van de St. Josephkerk van Delfzijl, ontworpen door Clemens Hardeman (Oldenzaal).

1927 – De nieuwe parochiekerk van Wehe-den Hoorn, ontworpen door Joseph Cuypers en Pierre Cuypers jr, wordt in gebruik genomen en het oude gebouw wordt afgebroken.

1945 – invoering personele unie tussen Delfzijl en Appingedam

1956 – stichting bisdom Groningen (was eerst deel van aartsbisdom Utrecht).

5. Ontkerkelijking

1960 – nu: door afnemende betrokkenheid worden gemiddeld in Nederland jaarlijks 20 kerkgebouwen gesloten.

1964 – door een kerkelijke herindeling vormt Wehe-den Hoorn een eenheid met Kloosterburen, Appingedam, Bedum, Delfzijl en Uithuizen.

1999 – de Sint Nicolaasparochie van Appingedam wordt samengevoegd met de Sint Josephparochie van Delfzijl.

2011 – diocesaan beleidsplan: in 2018 zijn de 81 parochies van bisdom Groningen-Leeuwarden gefuseerd tot 19.

2021 – nota gebouwenbeleid bisdom Groningen-Leeuwarden stimuleert alle parochies tot locatie analyse voor toekomstige beslissingen.

De volkskerk van de 19e en begin 20e eeuw is sinds de jaren 60 een keuzekerk geworden. De tijden zijn veranderd, maar de mensen zijn de tijden. Groot zijn de uitdagingen.

Misschien draait alles om deze eenvoudige vraag: waarom wil ik (nog) met de parochie meedoen?