Lees hier de overweging van 14 mei 2023

PREEK 12. 13, 14 MEI 2023 6e zondag van Pasen A
Handelingen 8, 5-8.14-17; 1 Petrus 3, 15-18; Johannes 14. 15-21

Als je mij liefhebt, zul je mijn geboden onderhouden… ik zend je een helper om voor altijd bij je te blijven … ik laat je niet verweesd achter…
Het zijn bijna koninklijke woorden – een belofte die er niet om liegt…
Het klinkt nog na: de kroning van King Charles van Engeland: So help me God”, en 10 jaar geleden de kroning van onze eigen koning: “zo waarlijk helpe mij God almachtig…”: alsof de woorden letterlijk en rechtstreeks uit ons evangelie van vandaag gekopieerd zijn. Eigenlijk gaat het daar nú niet alleen om vandaag, met deze lezingen, maar altijd.
Liefhebben, een helper, God … mooier kunnen we het op (op weg naar) Moederdag eigenlijk niet verwoorden!
“Hulp” – ‘Onze hulp is in de naam van de heer’ – we kennen deze tekst aan het begin van de katholieke viering of de protestantse eredienst – genomen uit psalm 121 en psalm 124 – ‘hulp’. Zoals onze moeders altijd ‘te hulp schieten of schoten’, zo wordt vandaag de heilige Geest als ‘hulp voor dag en nacht’ beloofd door Jezus, vlak voor zijn hemelvaart.

Hulp… Nee, inmiddels is het in onze cultuur niet vanzelfsprekend dat de hulp komt van God of van de Heilige Geest – in deze tijd van ongelooflijk veel personeelstekort, wordt aan alle kanten hulp ingezet van robots – van robotmaaiers en robotstofzuigers tot robots die gezelschap zijn voor ouderen, pratend reageren op opdrachten en vragen. Robots: programmeerbare machines die niet alleen informatie verwerken, maar ook verschillende fysieke taken uit kunnen voeren. Ook operaties in ziekenhuizen gebeuren al vaak met robots, de industrie en de ruimtevaart maken er dagelijks gebruik van en dan spreken we nog niet over beveiliging, drones en zoveel meer technische wonderen die onze wereld tot hulp zijn.
Hulp, daar ging het om… Als je mij liefhebt, zul je mijn geboden onderhouden… ik zend je een helper om voor altijd bij je te blijven … ik laat je niet verweesd achter… Kunnen robots die hulp voor ons betekenen? Immers, in al die woorden ligt een opdracht die zelfs een krachtpatser niet kan tillen. Hoe kunnen we Jezus liefhebben en zijn geboden onderhouden in een wereld die echt veel van ons vraagt, waar veel onrecht, haat en geweld is? De opgave is groot – het is een soort eindexamenopdracht met meerkeuzevragen, waar je altijd en altijd opnieuw bij moet nadenken, op moet studeren en waar je soms ook hartklachten of maagpijn van kunt krijgen… Alleen dáárom al hebben we de hulp nodig van Jezus’ Geest, van Gods Geest. Maar die heilige Geest is geen robot, geen ding met een knopje erop die alles in onze plaats doet. Wat wij kunnen vragen aan die Geest, is ons te bezielen, te begeesteren, te inspireren, letterlijk moed in te blazen om Jezus’ werk van liefde en vrede in woord en daad voort te zetten. Daar zijn robots niet op gemaakt. Dat is ook ons diepste geloof, ons vertrouwen – dat we geholpen worden, altijd…
De lezingen maken ons duidelijk dat de eerste leerlingen dat vertrouwen als het ware meedroegen toen ze rondgingen: hoewel het met Stefanus niet goed is afgelopen (die is gestenigd) , lezen we in het boek Handelingen van de Apostelen dat de leerlingen van Jezus overal welkom zijn – ze verspreidden zich over Judea en Samaria omdat de eerste christenvervolgingen inmiddels een feit zijn – ze doopten mensen en kregen veel volgelingen – en de diaken Filippus komt in Samaria: we weten van evangelieverhalen van de Barmhartige Samaritaan en de Samaritaanse vrouw bij de put wel, dat Samaritanen en Joden elkaar nauwelijks spraken en zagen: toch is het enthousiasme groot, juist dáár. Petrus in zijn brief schrijft niet voor niets over ‘volhouden’, ‘weest altijd bereid’ – ‘verdedig je’: nee, niemand kan zonder hulp. En misschien wel juist omdat het woord robot in het Tsjechisch en het Slavisch ‘werk’ betekent, daarom weten we ook dat ‘geloven’ een werkwoord is – het vraagt beweging, handeling, maar ook tijd om ons te laten inspireren – net als ‘liefde’ een werkwoord is, liefde als basis voor alle leven.
Jezus neemt voor Hemelvaart afscheid en zegt: ‘Ik lééf en ook jullie zullen leven’ – maar Hij laat ons niet zonder hulp achter. Nee, de Heilige Geest is geen robot met knopjes, maar is Gods liefde die ons helpt bij alles wat we doen – een beetje vader en moeder tegelijk, die ons moed en troost inblaast, precies wat we nodig hebben om te leven. So help me God, onze hulp is in de naam van de Heer. Amen.