Preek van 5 september 2021
Preek 23e zondag door het jaar B – 2-3-4-5 september 2021
Jesaja 35, 4-7a; Jakobus 2, 1-5; Marcusevangelie 7, 31-37 HS, Vd, Dfzl
Je ziet ze dagelijks nu de scholen en de opleidingen weer begonnen zijn: jongeren en studenten op de fiets of in bus of trein met oortjes in- eigen muziek op – van Spotify tot YouTube tot Apple Music en nog veel meer…je oren zijn om geluid op te vangen ….voel je hen denken….en niet alleen onderweg, maar ook op sportscholen of fitness of thuis – ze zijn niet meer weg te denken uit het straatbeeld – draadloos of met snoertjes – een mobiel apparaat in de buurt… je oren zijn om te horen – lijken ze te zeggen…- met de kanttekening dat, als je tegen hen spreekt, ze vaak dus niet horen wat je zegt omdat die oortjes erin zitten… Inmiddels de gewoonste zaak van de wereld.
Over horen gesproken: steeds vaker zúchten mensen als het gaat om de virusmaatregelen en de oorlogstoestanden in de wereld: ik kan het niet meer hóóóóóren! Met andere woorden: geef mij maar oortjes in, dan kan ik me beschermen tegen dingen waarvan ik niet wil dat ze me bereiken…’
Oortjes…horen…
Dit afgelopen jaar zijn we – veel méér dan daarvoor – wakker gemaakt door de doventolken bij de persconferenties, hoe belangrijk het is dat iedereen alles meekrijgt, als het gaat om tekst en belangrijke mededelingen.
Ook die zijn niet meer weg te denken, net zomin als bij de eucharistievieringen van de KRO op zondagmorgen.
Ik moet u zeggen:
Als kind van een vader die zijn leven lang slechthorend was – weet ik van huis uit wel hoeveel impact het heeft als iemand echt slecht hoort…dat is er altijd.
Het ‘effeta’ van Jezus in het evangelie is dus niet tegen dovemansoren gezegd – en vandaag in het evangelie horen we een indrukwekkend genezingsverhaal – een doofstomme – hij kon dus niet horen en nauwelijks spreken- wordt genezen maar met de Jesaja-lezing ertegenaan gelegd, begrijpen we meteen al dat dit verhaal veel méér betekent dat die genezing van die ene mens…
De profeet Jesaja in de eerste lezing zingt bijna een lied van bevrijding…hij zegt: het is heel raadzaam alle oortjes eruit te leggen om dit mee te krijgen… Tot het moedeloze volk zegt de profeet: wees sterk en wees niet bang – er komt een andere tijd… geloof me: er ligt een akelige tijd achter ons, maar in de nieuwe tijd zullen blinden zien, doven horen, verlamden lopen en stommen spreken en jubelen. Een prachtige tekst waardoor de componist Handel werd geïnspireerd voor The Messiah.
Jesaja schrijft: Als God de kans krijgt, gehoord wordt, dan wordt aan iedereen volop recht gedaan, zelfs alle verstrooiden zullen weer verzameld zijn, er zal een weg komen, opdat de ballingen – lees: de vluchtelingen – veilig thuis kunnen komen. En Jakobus in de tweede lezing richt zich tot ons met de vraag om te luisteren om de stem van de armen te horen.
Tegen de achtergrond van al die woorden, wordt de doofstomme bij Jezus gebracht in het evangelie. Terwijl het volk gebukt gaat onder de Romeinse overheersing, laat Jezus zien dat God een bevrijdende God is. Jezus bekommert zich om deze man, wil daar het volk niet bij hebben, Hij doet geen kunstje maar haalt als het ware de oortjes, de blokkades bij deze mens weg en herstelt hem. Vanaf dat moment kan deze mens meedoen, horen en spreken, komt hij uit zijn isolement… Oortjes, horen…
Natuurlijk hebben we allemaal wel momenten waarop we denken: Ik hoef het niet te horen: gaat ‘t niet over corona, dan gaat ‘t over Taliban, vluchtelingen of klimaatproblemen die de wereld teisteren.
‘Code rood voor de mensheid’, zo bestempelt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties de situatie. Maar als we onze oortjes inhouden, scharen we ons bij de ontkenners tussen wetenschappers en politici die de knoppen van radio en tv uitzetten, die wel oren hebben maar ze niet gebruiken.
Willen we dat?
“Effeta”, mensenkind, ga open, betekent: mensenkind: sta open voor de mogelijkheden en uitdagingen van het leven – en hóór… niet alleen naar het ruisen van de wind en het zingen van een kind maar geloof in betere tijden.
En ik weet niet of u die ervaring ook hebt: met de oortjes uit, de blokkades weg, hoor je soms ook die stem in je hoofd of in je hart met: “Ik God, ik ben met je – je hoeft het niet alleen te doen” – zoals je dat ook hebt als je iemand verloren hebt en je voelt iemands nabijheid, ‘n stem, een woord, ‘n zinnetje…
Oortjes, horen…
Natuurlijk hebben we mét de jongeren soms wel even genoeg aan ons zelf… Even stilte, even rust in het hoofd, even momentjes voor je alleen, met eigen muziek en teksten.
Maar… horen en spreken kunnen helpen het leven te begrijpen. En als we willen genezen van onze doofheid voor Gods stem, als we het positieve, die blijde boodschap van hoop en bemoediging wíllen horen, dan is openheid, een open oor, onze redding, onze hulp en onze kracht. Dus oortjes… niet nodig! Amen.